Pakiet Mobilności – kary za niedostosowanie się do unijnych przepisów w 2023 roku

Pomimo tego, że pakiet wdrażany jest od 2020 roku, wciąż budzi wiele emocji – zwłaszcza wśród przedsiębiorców transportowych. To oni zobowiązani są do przestrzegania nowych zasad i to na nich ciąży odpowiedzialność za ewentualne niedopatrzenia. Z tego względu muszą trzymać rękę na pulsie i nieustannie edukować się w kwestii tego, jakie nowe przepisy pakietu mobilności zaczynają obowiązywać i jakie kary grożą za ich nieprzestrzeganie.

W artykule:

1. Nowe przepisy Pakietu Mobilności od 1 stycznia 2023 roku.
2. Taryfikator kar za Pakiet Mobilności – najważniejsze naruszenia.
3. Wyjątki i dodatkowe informacje na temat tego, kto oprócz przewoźnika może ponieść karę za złamanie Pakietu Mobilności.

Pakiet Mobilności 2023 – jakie zmiany czekają przewoźników od Nowego Roku?

Pakiet Mobilności to zbiór przepisów dotyczących transportu drogowego wykonywanego na terenie Unii Europejskiej. W Polsce pierwsze zmiany nastąpiły 20 sierpnia 2020 roku, kiedy to ogłoszono nowy sposób rozliczania czasu pracy kierowcy i obsługi tachografów. Kolejne przepisy Pakietu Mobilności wróciły w 2022 roku – nowe zasady delegowania kierowców, dostosowana baza eksploacyjna, obowiązkowa licencja wspólnotowa dla busów do 3,5 tony czy nakaz powrotu do bazy co 8 tygodni to najważniejsze z nich.
W 2023 roku przewoźników czekają dwie ważne zmiany:

🔵 Oświadczenie o spełnianiu wymogów dotyczących bazy eksploatacyjnej

Dokument świadczący o tym, że przewoźnik dostosował miejsce, w którym za pomocą odpowiednich rozwiązań administracyjnych, sprzętu i urządzeń technicznych, możliwe jest prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły, musi odpowiadać przepisom wynikającym z art. 5 lit. G) rozporządzenia nr 1071/2009 oraz z art. 4 pkt 21a i treści dodanych ust. 2c i 2d ustawy o transporcie drogowym. Do listy wymagań obowiązujących od 1 marca 2022 roku, 1 stycznia 2023 roku doszedł warunek posiadania w bazie eksploatacyjnej miejsc postojowych w liczbie odpowiadającej 1/3 liczby wszystkich zgłoszonych pojazdów.

Baza eksploatacyjna – wymogi 2022 i 2023 r.:

• Baza eksploatacyjna znajduje się na terenie Polski (dotyczy to również wszystkich baz, którymi dysponuje przewoźnik).
• Wielkość bazy eksploatacyjnej odpowiada skali prowadzonej działalności.
• Baza eksploatacyjna wyposażona jest w odpowiednie rozwiązania administracyjne, sprzęt i urządzenia techniczne, dzięki którym możliwe jest prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły.
• Baza eksploatacyjna zawiera co najmniej jedno z wymienionych punktów: miejsce postojowe, miejsce załadunku, rozładunku lub łączenia ładunków, miejsce konserwacji lub naprawy,
• Baza eksploatacyjna musi posiadać miejsca postojowe w liczbie odpowiadającej 1/3 liczby wszystkich pojazdów zgłoszonych do organu licencyjnego – ten warunek obowiązuje od 1 stycznia 2023 roku.

🔵 Obowiązkowa wymiana tachografów

Kolejną ważną zmianą w Pakiecie Mobilności w 2023 roku jest obowiązkowa wymiana tachografów w nowo zarejestrowanych pojazdach. Dotyczy ciężarówek biorących udział w transporcie międzynarodowym. Wymiana powinna zostać zrealizowana do 21 sierpnia 2023 roku. Tachografy inteligentne nowej generacji (Smart II) pozwolą na lepszą automatyzacje procesów transportowych, ale i większą kontrolę m.in. nad czasem pracy kierowcy.

Kary za Pakiet Mobilności – ich wysokość w przypadku złamania najważniejszych przepisów

Główną ideą wprowadzenia Pakietu Mobilności jest poprawa warunków pracy kierowców zawodowych. Nic więc dziwnego, że stawki kar za łamanie przepisów unijnego prawa drogowego są tym większe, im bardziej dotyczą takich kwestii, jak czas pracy kierowcy, odpoczynek kierowcy, brak dokumentacji dotyczącej powrotu kierowcy do bazy co 4 tygodnie i co 8 tygodni w ramach przewozów kabotażowych, brak wpisu w tachografie, brak listu przewozowego, itd. Za używanie niedozwolonego urządzenia do podrabiania lub przerabiania danych w tachografie grozi nawet 12 000 zł, podobnie za wykonywanie przewozów pojazdem bez tachografu ze świadectwem homologacji.

Taryfikator kar za Pakiet Mobilności dla firm transportowych

📃 Zezwolenia, świadectwa i licencje transportowe:

• Brak zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego – 12 000 zł,
• Brak Licencji Wspólnotowej lub innej wymaganej licencji – 12 000 zł,
• Niewyposażenie kierowcy w wypis z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, wypis z licencji, z zaświadczenia na przewozy na potrzeby własne, świadectwo pracy i każdy inny dokument wymagany na podstawie ustawy o transporcie drogowym – 500 zł (za każdego kierowcę lub za każdy dokument),
• Brak dokumentacji dotyczącej delegowania, brak listu przewozowego, itd. – 3 000 zł.

📃 Siedziba firmy i baza eksploatacyjna:

• Niespełnienie wymogu posiadania siedziby firmy, w której dostępna jest dokumentacja transportowa – 5 000 zł,
• Naruszenie wymogów dotyczących posiadania siedziby i prowadzenia przewozów zgodnie z art. 5 lit. G) rozporządzenia nr 1071/2009 – 2 000 zł,
• Wykonywanie transportu drogowego bez posiadania stałej i rzeczywistej siedziby firmy – 12 000 zł,
• Brak dokumentacji, jej prowadzenia i przechowywania w siedzibie firmy, jak również jej nieokazanie w razie kontroli – 1 500 zł.

📃 Czas pracy kierowcy i obsługa tachografu:

• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy do 1 godziny – 100 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy do 2 godzin – 200 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy powyżej 2 godzin – 300 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy powyżej 13,5 godziny – 1 000 zł,
• Przekroczenie tygodniowego czasu pracy kierowcy do 4 godzin – 200 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy od 4 do 9 godzin – 300 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy od 9 godzin do 14 godzin – 500 zł,
• Przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy powyżej 14 godzin – 1000 zł za każdą rozpoczętą godzinę,
• Skrócenie dziennego odpoczynku o 1 godzinę – 200 zł,
• Skrócenie dziennego odpoczynku od 1 godziny do 2,5 godziny – 300 zł,
• Skrócenie dziennego odpoczynku o więcej niż 2,5 godziny – 500 zł,
• Przekroczenie maksymalnego czasu pracy kierowcy do 30 minut – 200 zł,
• Przekroczenie maksymalnego czasu pracy kierowcy od 30 minut do 1,5 godziny – 300 zł,
• Przekroczenie maksymalnego czasu pracy kierowcy o każde nowe 30 minut od 1,5 godziny – 500 zł,
• Wykonywanie przewozu drogowego z tachografem lub innym urządzeniem rejestrującym czas pracy kierowcy bez świadectwa homologacji – 12 000 zł,
• Podrabianie, przerabianie danych z tachografu za pomocą niedozwolonych urządzeń – 12 000 zł,
• Celowe niszczenie lub ukrywanie danych z tachografu – 15 000 zł,
• Wykonywanie przewozu drogowego z nieprawidłowo działającym tachografem, który nie przeszedł przeglądu i nie ma zezwoleń na korzystanie lub z niesprawnym tachografem – od 2 000 zł do 8 000 zł.

Pakiet Mobilności – kary, których wysokość zależy od kontrolującego

Nie wszystkie wykroczenia mają uregulowane stawki kar. Tak jest w przypadku nowego obowiązku oświadczenia o spełnianiu wymogów dotyczących bazy eksploatacyjnej. Jak podpowiada specjalista z portalu transport-expert.pl, w tym przypadku organ licencyjny może zastosować lp. 1.5 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym, który mówi o niezgłoszeniu zmiany danych (zawartych w art. 7a i art. 8 ustawy o transporcie drogowym) organowi wydającemu zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencji, w określonym terminie. Na tej podstawie przewoźnik, który nie złożył oświadczenia o spełnieniu wymogów dotyczących bazy eksploatacyjnej do 15 stycznia 2023 roku, może zapłacić 800 zł kary.

Pamiętać trzeba, że w wielu przypadkach nie tylko przewoźnik, ale i zarządzający transportem, a nawet kierowca objęci są karą za łamanie przepisów Pakietu Mobilności. Najbardziej dotkliwa kara za Pakiet Mobilności, jaka może spotkać zarządzającego transportem, dotyczy wykonywania przewozu drogowego przez kierowcę bez ważnego prawa jazdy, bez karty kierowcy lub z kartą kierowcy zawierającą fałszywe dane (3 000 zł), jak również jazdę bez ogranicznika prędkości (5 000 zł). Jeśli chodzi o kierowcę, najwyższy mandat zapłaci on za posługiwanie się kartą kierowcy wydaną na podstawie fałszywych oświadczeń i podrobionych dokumentów – 2 000 zł. Wysokość mandatów może się kumulować w zależności od liczby dni, liczby wykresówek, liczby dokumentów lub innych podmiotów, których kara dotyczy – np. za każdy dzień nieuzasadnionego użycia wykresówek powyżej 24 godzin kierowca zapłaci 500 zł.

Dane dotyczące wysokości kar za łamanie przepisów Pakietu Mobilności obowiązują na dzień 17 stycznia 2023 roku. O każdej zmianie będziemy informować i aktualizować powyższe informacje.

Źródło:
https://lexlege.pl/ustawa-o-transporcie-drogowym/art-7a/
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/api/isap/deeds/WDU20180001481/text.html#part_2

Zmiany w taryfikatorach kar, [w:] Zarządzający transportem, grudzień 2021, nr 37.