Zatrudnienie kierowcy spoza Unii Europejskiej

Jak zatrudnić kierowcę spoza EU?

Polscy przewoźnicy ze względu na deficyt kierowców na krajowym rynku coraz częściej decydują się zatrudnienie pracowników spoza Unii Europejskiej. Tylko w 2015 r. wydano 13238 świadectw kierowcy dla obcokrajowców. Najwięcej wydanych świadectw przypada co roku na obywateli Ukrainy; na kolejnych miejscach znajdują się kierowcy z Białorusi i Mołdawii. Jednak aby legalnie zatrudnić cudzoziemca w polskiej firmie transportowej trzeba znać szereg przepisów.

Jakie obowiązki w tym zakresie ma przewoźnik a jakie potencjalny kierowca?

Zezwolenie na pracę

Przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz rozporządzenia wykonawcze. Do podjęcia przez cudzoziemca legalnej pracy w Polsce uprawnia zezwolenie na pracę. O wydanie zezwolenia wnioskuje pracodawca, który ma zamiar zatrudnić obcokrajowca. Jako załącznik do wniosku należy dołączyć informację Starosty dotyczącą potrzeb rynku pracy. Wcześniej pracodawca musi złożyć w Urzędzie Pracy ofertę na stanowisko, na którym chciałby zatrudnić cudzoziemca. Jeżeli na ofertę nie zgłoszą się polscy obywatele nie ma przeszkód do zatrudnienia obywatela zagranicznego. Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata i może być przedłużone.

Przewoźnik może zawrzeć z cudzoziemcem zarówno umowę o pracę, jak i umowę cywilnoprawną np. zlecenie. Jednakże przedsiębiorca wykonujący przewozy na potrzeby własne (nieposiadający licencji transportowej ani zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego) może zatrudnić kierowcę wyłącznie na podstawie umowy o pracę.

Uwaga!!! Przewoźnik, który chce zatrudnić kierowcę z Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Rosji, Gruzji i Armenii na nie dłużej niż sześć miesięcy w ciągu 12 kolejnych miesięcy nie potrzebuje zezwolenia na pracę. Firma musi jedynie złożyć w urzędzie pracy specjalne oświadczenie o zamiarze jego zatrudnienia. Pracodawca może następnie wystąpić do wojewody z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę tego cudzoziemca. Osoba ta nie musi uzyskać zezwolenia na pracę na terytorium Rzeczypospolitej jeżeli uzyskała kartę pobytu na podstawie małżeństwa z obywatelem polskim lub jeśli pobiera w Polsce nauki. Reguluje to rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Świadectwo kierowcy

Kierowcy – obywatele państw niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej, którzy są zatrudnieni w przedsiębiorstwach transportowych zarejestrowanych na terytorium Polski i wykonują międzynarodowy transport drogowy rzeczy muszą posiadać świadectwo kierowcy. Jest ono potwierdzeniem legalności zatrudnienia. Świadectwo wydaje się na wniosek przedsiębiorcy posiadającego licencję wspólnotową (wniosek można złożyć na piśmie lub w postaci dokumentu elektronicznego). Do wniosku należy dołączyć

• licencję wspólnotową dotyczącą międzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego rzeczy,
• zaświadczenie o zatrudnieniu kierowcy oraz spełnieniu przez kierowcę wymagań,
• dokument potwierdzający tożsamość,
• prawo jazdy,
• dokument potwierdzający ubezpieczenie społeczne kierowcy,
• dowód legalnego zatrudnienia (zezwolenie na pracę, oświadczenie o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, karta pobytu, karta Polaka),
• dowód uiszczenia opłaty.

Świadectwo kierowcy wydaje Główny Inspektor Transportu Drogowego na okres do 5 lat. Załatwienie sprawy powinno nastąpić niezwłocznie. Oryginał dokumentu musi być przechowywany w pojeździe i należy go okazywać na żądanie upoważnionych służb podczas kontroli drogowej. Wypis ze świadectwa musi być przechowywany w siedzibie przewoźnika.

Kwalifikacja wstępna i szkolenia okresowe

W przypadku zatrudnienia obcokrajowca spoza EU wymagana jest także kwalifikacja wstępna oraz szkolenia okresowe. Kwalifikacja wstępna to szkolenie dla osób chcących wykonywać pracę w transporcie drogowym, które uprawnienia do kierowania pojazdami. Szkolenie składa się z 280 godzin zajęć dydaktycznych (teoria i praktyka) i należy ukończyć je zanim kierowca rozpocznie pracę u polskiego przewoźnika. Aby przystąpić do kwalifikacji kierowca musi posiadać orzeczenie lekarskie i psychologiczne. Kwalifikacja wstępna kończy się egzaminem teoretycznym.

Kierowca musi co pięć lat ukończyć szkolenie okresowe (ponownie musi też zrobić badania i wymienić prawo jazdy). Szkolenie okresowe ma na celu wzmocnienie umiejętności jazdy, poprawę świadomości ekologicznej, uświadomienie uwarunkowań ekonomicznych w transporcie oraz przypomnienie uwarunkowań prawnych wykonywanego transportu drogowego.

Uwaga!!! Zarówno kwalifikacja wstępna, jak i szkolenie okresowe odbyte w dowolnym kraju EU są respektowane w każdym państwie członkowskim.

Prawo jazdy

Do prowadzenia pojazdów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uprawnia prawo jazdy danego kierowcy wydane w kraju jego pochodzenia. Jednak kierowca może korzystać z niego maksymalnie przez 6 miesięcy od momentu wjazdu do Polski. Po tym czasie prawo jazdy należy wymienić. Kierowca wykonujący przewóz drogowy musi uzyskać wpis do polskiego prawa jazdy, potwierdzający spełnienie wymagań ustawy o transporcie drogowym. Przedsiębiorca musi w takim przypadku złożyć oświadczenie o zatrudnieniu lub nawiązaniu współpracy z danym kierowcą, który będzie wykonywał lub wykonuje przewozy na jego rzecz.

Uwaga!!! Jeżeli okaże się, że prawo jazdy danego kierowcy wydane w innym państwie członkowskim EU, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim EFTA zostało zatrzymane na terytorium któregokolwiek z tych państw albo czasowo cofnięto mu uprawnienia do kierowania pojazdem, kierowca nie będzie mógł wymienić go na ważne polskie prawo jazdy.

Podsumowując

Polscy przewoźnicy mają coraz większe problemy ze znalezieniem zawodowych kierowców na polskim rynku przewozów. Tanią i rozsądną alternatywą jest zatrudnienie kierowców z krajów trzecich. Rodzime firmy transportowe najczęściej decydują się na pracowników z Ukrainy, Białorusi czy Mołdawii, jednak proces zatrudnienia obcokrajowców wielokrotnie nastręcza przedsiębiorcom wiele trudności.

Ważne aby przewoźnicy dobrze poznali przepisy, które pozwalają na legalne zatrudnienie osób spoza EU. Przede wszystkim warto wiedzieć, że obywatele ci do 6 miesięcy przebywania na terytorium Polski mogą podjąć pracę na podstawie oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia mu obowiązków. Po upływie tego okresu osoba ta zobowiązana jest posiadać zezwolenie na pracę. Kierowca zagraniczny chcący zawodowo zajmować się przewozem rzeczy, obowiązany jest również posiadać polskie świadectwo potwierdzające kwalifikacje zawodowe oraz polskie prawo jazdy (po upływie 6 miesięcy od początku pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Kolejnymi koniecznymi dokumentami, którymi musi legitymować się kierowca jest polskie orzeczenie lekarskie oraz orzeczenie psychologiczne.

Mimo dość skomplikowanej procedury warto rozważyć zatrudnienie obcokrajowca w firmie transportowej, gdyż rozwiązania to może przynieść przedsiębiorcy wymierne korzyści.

Zapisz