Narzędzia do samoobrony dla kierowcy zawodowego w Polsce i Europie
Lista rzeczy, które mogą spotkać kierowcę zawodowego w trakcie pracy jest bardzo długa. Pomijając fakt, że samo prowadzenie pojazdu przez długie godziny jest wymagającym zadaniem, kierowca ciężarówki odpowiedzialny jest za przewożony towar. Również w trakcie przerw w transporcie czy konieczności tankowania pojazdu. To właśnie wtedy wzrasta ryzyko kradzieży ładunków czy napaści na kierowcę.
Przewoźnicy i spedytorzy stosują różne sposoby na podniesienie bezpieczeństwa osoby przewożącej towar – począwszy od systemów antywłamaniowych, narzędzi telematycznych czy urządzeń E-CALL, na właściwym planowaniu trasu i specjalistycznym szkoleniu kończąc. Technologia i rozwiązania cyfrowe są pomocne, ale nie niezawodne. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy kierowca nie ma możliwości wezwania pomocy, bo np. został zaatakowany podczas tankowania pojazdu. W takim przypadku jedynym sposobem jest samoobrona, w której pomocne są narzędzia, takie jak gaz pieprzowy, paralizator czy pałka teleskopowa. Ich użycie jednak nie zawsze i nie wszędzie jest legalne.
- Jakie narzędzia do obrony własnej są legalne na terenie UE?
- Co do samoobrony można mieć przy sobie w trakcie transportu?
- Jakie inne narzędzia do samoobrony?
Jakie narzędzia do obrony własnej są legalne na terenie UE?
Gaz pieprzowy – w Polsce jest legalnym środkiem służącym do samoobrony, pod warunkiem, że posługujący się nim ukończył 18 lat. Kierowca ciężarówki może więc mieć go w swojej kabinie i użyć w razie potrzeby. Jeśli chodzi o przewóz gazu pieprzowego poza granice Polski, sprawa zaczyna się komplikować. Prawo dotyczące wwożenia środków służących do samoobrony zależne jest od państwa. Jak wygląda stosowanie gazu pieprzowego w krajach, do których najczęściej jeżdżą Polscy kierowcy?
- Niemcy: gaz pieprzowy w Niemczech jest dozwolony, pod warunkiem, że jest stosowany do obrony przeciwko zwierzętom. W pewnych okolicznościach również przeciwko ludziom, ale muszą to być sytuacje zagrażające zdrowiu lub życiu. Z gazu pieprzowego można korzystać niezależnie od wieku.
- Francja: podobnie, jak w Polsce, na terenie Francji można korzystać z gazu pieprzowego do samoobrony, pod warunkiem, że ukończyło się 18 lat. Ważnym zastrzeżeniem jest tu objętość pojemnika z gazem – jeśli przekracza 100 ml może być klasyfikowany jako broń, na którą trzeba mieć specjalne pozwolenie.
- Włochy: w tym kraju gaz pieprzowy traktowany jest jako broń i bez zezwolenia nie można z niego korzystać.
- Hiszpania: gaz pieprzowy jest tu dostępny wyłącznie z homologacją na rynek Hiszpański – każdy inny traktowany jest jako nielegalny. Korzystać z niego może wyłącznie osoba pełnoletnia.
- Portugalia: gaz pieprzowy traktowany jest w tym kraju jako broń palna i na jej użytkowanie mają pozwolenie wyłącznie uprawnione służby. Osoby fizyczne wymagają zezwolenia policji.
Jak widać, w większości miejsc posiadanie gazu pieprzowego przez osoby pełnoletnie jest dozwolone – choć niekiedy potrzebne jest zezwolenie. Istnieją jednak kraje, gdzie za posiadanie gazu pieprzowego grożą poważne konsekwencje – są to Dania, Norwegia, Wielka Brytania, Irlandia, Islandia, a także bliższe nam kraje, jak Chorwacja, Grecja, Holandia i Belgia. Warto więc sprawdzić przed podróżą, jakie prawo dotyczące środków do samoobrony obowiązuje w danym kraju.
Paralizator elektryczny – według art. 11 ustawy o broni i amunicji w Polsce nie trzeba mieć pozwolenia na paralizator pod warunkiem, że średnia wartość prądu w obwodzie nie przekracza 10 mA. Oczywiście, aby z niego korzystać, należy być pełnoletnim. Działania paralizatora nie trzeba nikomu przybliżać, warto wiedzieć jednak z czego jest zbudowany, jak się go odbezpiecza, gdzie znajduje się przełącznik bezpieczeństwa. Tylko właściwe użycie paralizatora pozwala na obronę przed atakującym – w przeciwnym razie możemy sami się porazić. Prawo do korzystania z paralizatora w większości krajów Unii Europejskiej jest sformułowane podobnie, jak w Polsce – są jednak sytuacje, w których tego rodzaju broni lepiej nie mieć przy sobie.
W Niemczech paralizator jest oficjalnie zakazany, ale jak podaje strona ochrona-bezpieczeństwo.pl… można go kupić go w sklepie. O ile ma on odpowiednie oznaczenie (PTB), a jego napięcie nie przekracza 500 tys. V. Jak to się ma do rzeczywistości? W zakładce dotyczącej Niemiec na stronie forumprawne.org przeczytamy o sytuacjach, w których kierowca został ukarany mandatem za posiadanie paralizatora. Oprócz kary pieniężnej w wysokości 500 euro, otrzymał wezwanie do sądu w tej sprawie. Innym przykładem jest Anglia, gdzie kierowca został skazany na 2 lata więzienia w zawieszeniu, ponieważ podczas rutynowej kontroli znaleziono u niego nieużywany paralizator. Zastanawiając się więc, jaki środek do samoobrony zabrać ze sobą w międzynarodową trasę, paralizator lepiej zostawić w domu.
Pałka teleskopowa
Te narzędzie do samoobrony wydaje się być najłatwiej dostępne i niewymagające specjalnych zezwoleń. I faktycznie tak jest – według prawa pałka teleskopowa nie jest zaliczana do broni. Istnieje jednak szansa, że kierowca posiadający ją w swojej kabinie może zapłacić spory mandat. Istnieją bowiem pałki teleskopowe o niestandardowej budowie, które według artykułu 4. Ustawy o broni i amunicji:
„posiadają zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierają wkładki z takiego materiału, a także pałki wykonane z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujące kij bejsbolowy”.
Każda pałka teleskopowa, która wydaje się być cięższa z jednej strony, bądź posiadająca dołączany ciężar w postaci np. metalowej kuli, zalicza się już do niebezpiecznej broni białej.
We Francji i Czechach pałki teleskopowe używane w ramach samoobrony są dozwolone, w Austrii czy Niemczech – już nie.
Co do samoobrony można mieć przy sobie w trakcie transportu?
Sytuacja wydaje się kuriozalna, kiedy kierowca musi pokonać dystans z Polski do Austrii przez Czechy. Przypomnijmy, że w Polsce legalne jest posiadanie w kabinie gazu pieprzowego, paralizatora i pałki teleskopowej, oczywiście pod kilkoma warunkami. Czechy pod względem dostępu do broni są chyba najmniej restrykcyjnym spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Tu większość broni może nabyć każdy, kto ukończył 18 lat, a do legalności paralizatorów elektrycznych, gazu pieprzowego i pałek teleskopowych dołączają niektóre aerozole, sztylety i bronie ze zneutralizowanymi elementami palnymi. Austria to, dla kontrastu, kraj, w którym pałki teleskopowe, kastety czy paralizatory na odległość są całkowicie zakazane. Wyjątkiem jest tu gaz pieprzowy, którego mogą używać osoby pełnoletnie bez względu na informacje o przeznaczeniu (jak w Niemczech – w ramach obrony przed zwierzętami). Kierowca ciężarówki transportujący towar z Polski do Austrii przez Czechy, może próbować bronić się więc z użyciem gazu pieprzowego i własnych pięści.
Jakie inne narzędzia do samoobrony?
Latarka oślepiająca, broń hukowa, kastety, noże o długości do 10 cm czy metalowy pręt – na forach internetowych zrzeszających kierowców można uzyskać informacje na temat alternatywnych narzędzi do samoobrony i miejsc, w których można mieć je przy sobie. Polskie prawo mówi, że w przypadku zagrożenia życia można użyć każdego dostępnego narzędzia:
„Zgodnie z treścią art. 25 § 1 k.k. osoba, która działa w obronie koniecznej, nie popełnia przestępstwa, gdy odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W celu uzupełnienia należy zwrócić uwagę, iż „prawo do obrony koniecznej przysługuje tylko i wyłącznie zaatakowanemu i tylko osoba napadnięta ma prawo odpierać zamach wszelkimi dostępnymi środkami, które są konieczne do zmuszenia napastnika do odstąpienia od kontynuowania zamachu.”
Paradoksalnie – nie każde skuteczne narzędzie możemy mieć przy sobie. Najważniejszą rzeczą przed wyruszeniem w trasę jest sprawdzenie restrykcji obowiązujących w danym kraju. „Zasady dostępu do broni w wybranych państwach europejskich” dostępne są pod adresem https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/156/plik/ot-658_internet.pdf. Oczywiście warto zrobić rozeznanie i sprawdzić na mapie miejsca niebezpieczne – o tym powinien poinformować kierowcę spedytor lub przewoźnik zlecający transport.
Źródła:
https://40ton.net/29-proc-kierowcow-ciezarowek-wozi-przedmioty-samoobrony-czujac-sie-trasie-bezpiecznie/
https://www.gieldafrachtowa.pl/narzedzia-zwiekszajace-bezpieczenstwo-kierowcow-w-trasie/
https://www.rp.pl/prawo-dla-ciebie/art5607891-czy-trzeba-miec-zezwolenie-na-palke-paralizator-czy-gaz-do-samoobrony
https://ochrona-bezpieczenstwo.pl/wydarzenia/1958-paralizator-i-gaz-pieprzowy-czyli-legalnosc-akcesoriow-do-samoobrony#:~:text=Legalne%20u%C5%BCycie%20paralizatora&text=Osoby%20pe%C5%82noletnie%20mog%C4%85%20naby%C4%87%20paralizator,nie%20mo%C5%BCe%20przekroczy%C4%87%20500%20000V.
https://forumprawne.org/niemcy/261881-niemcy-posiadanie-paralizatora.html
https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/156/plik/ot-658_internet.pdf
https://www.brexitstandard.com/wiadomosci/584,ostroznie-z-gazem-kierowco-jak-bronic-sie-przed-napascia-w-wielkiej-brytanii
https://www.infor.pl/prawo/prawo-karne/dopuszczalnosc-procesu/4606149,Obrona-konieczna-w-rozumieniu-Kodeksu-karnego.html#:~:text=Zagadnienie%20obrony%20koniecznej%20zosta%C5%82o%20uregulowane,na%20jakiekolwiek%20dobro%20chronione%20prawem.
Kierowca w międzynarodówce. Legalność gazu pieprzowego w Europie
Co trzeci polski kierowca nie czuje się bezpiecznie w swojej pracy
Zdjęcie: Pixabay
