Raport NIK- przewóz towarów niebezpiecznych
Bezpieczeństwo przewozów towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym w raporcie NIK
Proces przewozu towarów niebezpiecznych w Polsce poprawia się z roku na rok, jednak wciąż ta gałąź transportu jest na cenzurowanym. Ostatni raport Najwyższej Izby Kontroli
z 2012r. nie przyniósł spodziewanego optymizmu i ujawnił wiele zastrzeżeń co do nadzoru nad transportem tychże materiałów.
Wyniki kontroli dały podstawę do negatywnej oceny działalności wojewodów i marszałków województw. Nieprzestrzeganie przez nich zasad obowiązujących przy przewozie towarów niebezpiecznych transportem drogowym sprzyjało powstawaniu miejscowych zagrożeń chemiczno-ekologicznych.
Trochę teorii
Towary niebezpieczne to głównie materiały wybuchowe, palne, trujące, żrące, zakaźne
i promieniotwórcze, a ich przemieszczanie odbywa się przede wszystkim przy wykorzystaniu środków transportu drogowego i kolejowego.
Do przewozów towarów niebezpiecznych służą cysterny drogowe, cysterny wagonowe, kontenery cystern, wieloelementowe kontenery do gazu, duże pojemniki do przewozu luzem oraz naczynia ciśnieniowe takie jak: butle, wiązki butli, zbiorniki kriogeniczne, bębny ciśnieniowe i zbiorniki odejmowalne. W ewidencji Transportowego Dozoru Technicznego
w kraju znajduje się ponad 30 tyś. urządzeń technicznych, przeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych.
W Polsce znajduje się ponad tysiąc dużych zakładów, w których produkuje się lub wykorzystuje w produkcji środki toksyczne. Ok. 60 z nich zalicza się do szczególnie groźnych.
Ważny raport
Kontrolą NIK zostali objęci zarówno uczestnicy procesów przewozowych towarów niebezpiecznych, jak i jednostki odpowiedzialne za organizację, nadzór i kontrolę tych przewozów. Skontrolowano w sumie 29 jednostek (wojewodowie, marszałkowie województw, wojewódzkie jednostki Inspekcji Transportu Drogowego i Państwowa Straż Pożarna). Podczas kontroli zasięgano dodatkowych informacji w 100 jednostkach nieobjętych kontrolą. NIK nie kontrolował tego obszaru działań w ostatnim dziesięcioleciu ani razu dlatego też ostatni raport był taki istotny. Kontrolą NIK objęto lata 2010 i 2011.
Informację o wynikach kontroli przekazano Prezydentowi, Marszałkowi Sejmu, Marszałkowi Senatu, Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, Przewodniczącemu Sejmowej Komisji Infrastruktury, Ministrowi Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Świadczyć to może o powadze sytuacji i bardzo niekorzystnych wynikach jakie ujawniono w raporcie.
Czy jest bardzo źle?
NIK szacuje, że udział towarów niebezpiecznych w ogólnej masie przewożonych ładunków transportem lądowym w Polsce wynosi ok. 10%, a główne szlaki przewozów przechodzą przez tereny wysoce zurbanizowane.
W badanym okresie podczas 50 345 przeprowadzonych kontroli drogowych z udziałem pojazdów przewożących towary niebezpieczne w 2 585 wykryto nieprawidłowości (w co 10 pojeździe). W wyniku tego nałożono 5 185 mandatów karnych w łącznej wysokości 2 487 700 zł. oraz podjęto decyzję o wycofaniu z ruchu ponad 50 pojazdów.
Według badań w ciągu doby przez miasta przejeżdża ok. 40 ładunków samochodowych z niebezpiecznymi substancjami od 5-20 ton każdy. Raport wykazał przede wszystkim, że możliwy był transport szczególnie niebezpiecznych ładunków w godzinach największego ruchu, zatłoczonymi ulicami, w pobliżu budynków użyteczności publicznej, czy terenów ekologicznie chronionych.
Na terenie 6 województw (na 8 kontrolowanych) nie było przystosowanych odpowiednich miejsc awaryjnych, umożliwiających usuniecie z drogi publicznej pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne, których stan stwarzałby zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego. Dzięki tej analizie możliwe było wyznaczenie kilkunastu nowych parkingów, które w obecnej chwili pełnią swoją rolę.
W 2 urzędach marszałkowskich oraz 1 Wojewódzkim Inspektoracie Transportu Drogowego ujawniono nieprawidłowości sprzyjające powstawaniu mechanizmów korupcjogennych.
W 3 wojewódzkich inspektoratach transportu drogowego (na 4 kontrolowane) nadawano z naruszeniem prawa uprawnienia doradcom do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.
To tylko niektóre z przykładów zaniedbań oraz ujawnionego ryzyka jakie transport towarów niebezpiecznych niósł ze sobą w ostatnich latach w naszym kraju. O szczegółach raportu można przeczytać na stronie NIK.
Podsumowanie:
W raporcie NIK skupiono się przede wszystkim na ocenie wykonywania zadań przez organy administracji publicznej oraz jednostki uczestniczące w procesie transportu towarów niebezpiecznych. Ujawniono, że zadania te był nierzetelnie wykonywane, a to stwarzało zagrożenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego oraz środowiska naturalnego.
Z niecierpliwością będziemy czekać na 3 raport Najwyższej Izby Kontroli, który powinien pojawić się już niedługo. Pokaże on zapewne co zmieniło się w przewozach towarów niebezpiecznych w Polsce i czy idą one w dobrym kierunku.