Leasing – zalety i wady. Kompendium wiedzy.

Zastanawiasz się nad leasingiem ciężarówki, sprzętu potrzebnego do realizacji transportu?

Wyniki jakie zaprezentował Związek Polskiego Leasingu za 2015 rok świadczą o całkiem dobrej kondycji firm leasingowych, ale również o rosnącej świadomości możliwości skutecznego zdobywania środków przez firmy transportowe. W odniesieniu do branży transportowej wartość aktywów to około 13,5 mld zł. Największe inwestycje poczyniono w zakresie zakupu ciągników siodłowych (50 % udział), dalej naczep i przyczep (20%) oraz pojazdów ciężarowych powyżej 3,5 tony (15 %). Ilość inwestycji przejawiała się także we wzroście o 26,6% ilości rejestrowanych samochodów ciężarowych (dane dot. pojazdów o pojemności powyżej 3,5t za 2015 r.). Przedsiębiorcy deklarują również coraz większą chęć korzystania z tej formy pozyskiwania środków finansowych. Jest kilka powodów, dla których leasing staje się coraz popularniejszy w naszym kraju. Zacznijmy jednak od początku

Czym jest leasing?

Regulacja prawna leasingu

Leasing jest normowany na gruncie trzech odrębnych grup przepisów, a mianowicie prawa cywilnego, prawa podatkowego oraz o rachunkowości. Każda z tych ustaw nieco inaczej podchodzi do tego zagadnienia i skupia się na innych aspektach. Najczęściej przyjmuje się jednak definicję zawartą w przepisach podatkowych, gdzie leasing ujmowany jest jako:

• umowa nazwana tak w kodeksie cywilnym
• każda inna umowa na mocy której jedna ze stron (finansujący) oddaje do odpłatnego użytkowania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie (korzystającemu) podlegające środki trwałe lub wartości niematerialne, prawne, także grunty i prawo użytkowania wieczystego.

Prawo podatkowe ujmuje to pojęcie szerzej niż cywilne, zatem większa liczba w taki sposób skonstruowanych umów może wykorzystać ułatwienia podatkowe jakie przewidziane są przy umowie leasingu.

Strony i warunki leasingu

Kodeks Cywilny w art. 709.1 do 709.18 określa strony i warunki zawarcia umowy leasingu. Stronami zatem są: finansujący, czyli np. firma leasingująca oraz korzystający, czyli klient firmy leasingującej. W przeważającej mierze umowę leasingu może zawrzeć firma, czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki cywilnej lub spółki prawa cywilnego. Możliwy jest także leasing dla osoby fizycznej, ale jedynie w formie leasingu operacyjnego. Umowę leasingu zawierana jest na czas określony. Po jej zakończeniu może nastąpić przeniesienie własności, ale nie musi. Co ważne, transakcja sprzedaży jest odrębna w stosunku do leasingu. Wynagrodzenie pieniężne dla finansującego ma odpowiadać co najmniej cenie leasingowanego przedmiotu. Z umową związane są także opłaty jakie finansujący musi ponieść obsługując transakcję. Aby uzyskać dostęp do takiego sposobu finansowania swoich inwestycji należy wykazać się zdolnością kredytową, ale nie będzie to wpływało na dalszą możliwość pozyskiwania środków, ponieważ nie będzie wpływać na historię kredytową przedsiębiorcy. Należy się także liczyć z koniecznością uiszczenia określonego procentowo, wedle wartości przedmiotu umowy, wkładu własnego. Istotne jest aby zakładać trwanie umowy przez przynajmniej 40% czasu amortyzacji środka trwałego, w przeciwnym wypadku Urząd Skarbowy może nakazać zwrot odliczonych kwot zwolnień podatkowych.

Uwaga! Pod rygorem nieważności umowa leasingu musi być sporządzona na piśmie.

Leasing operacyjny a finansowy

Na gruncie przepisów prawa podatkowego oraz cywilnego można wyróżnić w zasadzie dwa rodzaje leasingu.

Decydując się na konkretną formę leasingu należy wcześniej zastanowić się co jest bardziej korzystne dla firmy, czy użytkowanie, czy wykup. Częściej stosowaną formą leasingu jest leasing operacyjny, który z finansowego punktu widzenia jest korzystniejszy – wymaga mniejszych, jednorazowych nakładów finansowych.

Dlaczego warto skorzystać z leasingu w transporcie?

Lista powodów, dla których warto skorzystać z leasingu jest całkiem spora. Niewątpliwie zachęcająca jest mniejsza ilość formalności, która odstręcza przy próbie zaciągnięcia kredytu bankowego. Decyzje w przypadku leasingu są w związku z tym wydawane znacznie szybciej, co ma znaczenie, na niezwykle konkurencyjnym rynku transportowym.

1. Właścicielem samochodu jest firma leasingowa zatem ona odpowiada za większość formalności. Co ciekawe i czasem także istotne, to możliwość wybrania miejsca rejestracji przez leasingobiorcę, chodzi o wybranie takiej lokalizacji, gdzie podatek drogowy jest niski. W przypadku kredytu taka możliwość nie istnieje, auto jest rejestrowane w miejscu rejestracji siedziby firmy, względnie miejsca zameldowania właściciela (jednoosobowa działalność gospodarcza).
2. Nie mniej istotne są kwestie finansowe leasingu (przykładowe koszty leasingu ciężarówki). Możliwość wydatkowania niewielkich środków finansowych na początku zawierania transakcji jest bardzo kusząca. Do tego dochodzi kwestia odliczeń kosztów od podstawy opodatkowania, odliczeń VAT, także amortyzacji, wreszcie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu całej raty leasingowej (leasing operacyjny), także przy leasingu operacyjnym rozłożenie VAT-u na raty – jest finansowany de facto przez leasingodawcę i doliczany do raty leasingowej netto.
3. Niebagatelnym argumentem jest także poprawienie płynności finansowej. Stosunkowo niewielkim nakładem środków własnych nabywany zostaje nowy składnik majątku, który generuje dochody, a zatem zwiększa płynność finansową. Co ważne leasing operacyjny nie pogarsza zdolności kredytowej przedsiębiorcy bowiem ewidencja leasingu odbywa się poza bilansem, można zatem pozyskać środki finansowe z innych źródeł np. z kredytu bankowego.
4. Dokonując inwestycji w sposób cykliczny (umowy leasingowe są zawierane na stosunkowo krótki czas, a wykup samochodu nie jest konieczny) mamy ciągły dostęp do nowych technologii, a zatem zyskujemy możliwość zwiększania swojej konkurencyjności na rynku.
5. Korzystna wydaje się być także elastyczność rat, którą możemy dostosować do aktualnej kondycji firmy ustalając określoną wysokość wpłaty wstępnej i wysokość ceny zakupu auta po zakończeniu umowy leasingu. W przypadku kredytu o racie decyduje jedynie wysokość zobowiązania i czas jego trwania. Również inaczej niż w przypadku kredytu, wysokość wpłaty własnej wpływa na wysokość opłat, a nie na koszt finansowania przedmiotu leasingu (wynagrodzenie firmy). Jest to możliwe dlatego, że koszt jest z góry znany (firma leasingowa wie za ile kupiła samochód, chyba, że uczyniła to na zasadzie kredytu o zmiennym oprocentowaniu lub w walucie obcej). Nie zmienia to jednak faktu, że firma leasingowa nie zarabia na oprocentowaniu a na własnej marży, nie jest zatem w większości zainteresowana podnoszeniem oprocentowania poza to, które faktycznie płaci.
6. Przy umowach leasingu mamy do czynienia z mniejszą ilością różnego typu zabezpieczeń. Bank udzielając kredytu nie jest właścicielem zakupionego auta, stad konieczność obwarowania umowy licznymi zabezpieczeniami. W przypadku leasingu finansujący jest właścicielem samochodu, zatem w ostateczności może zwyczajnie odebrać przedmiot leasingu. Firmy leasingowe nie są jednak zbyt zainteresowane sięganiem po takie rozwiązanie, wolą czerpać korzyści z oddania w użytkowanie swojej własności nawet, gdy firma ma przejściowe kłopoty finansowe.
7. Także poziom bezpieczeństwa jest plusem przy takich transakcjach. Obecnie firmy leasingowe są częścią dużych konsorcjów finansowych i mają łatwy dostęp do źródeł finansowania – członkami tych konsorcjów są także banki. Zatem prawdopodobieństwo upadku firmy leasingowej jest niewielkie, co dla użytkującego jest istotne biorąc pod uwagę możliwość utraty leasingowanego przedmiotu, a zatem możliwości zarobkowania.

Na co należy uważać zawierając umowę leasingu?

Leasing to niewątpliwie bardzo ciekawe i przystępne rozwiązanie, nie jest jednak pozbawione wad. Problem pojawia się w przypadku prób wcześniejszego rozwiązania umowy oraz jej wygaśnięcia (jak bronić się przed wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingowej znajdziesz tutaj). Zatem niezwykle ważne jest przeanalizowanie umowy pod kątem wszystkich tych elementów, które wiążą się z utratą lub uszkodzeniem leasingowanego auta. Także kwestie wcześniejszej rezygnacji z umowy nie powinny ujść naszej uwadze.

Co wiąże się z wcześniejszą spłatą leasingu?

Wydawałoby się, że odstąpienie od umowy powinno skutkować zaprzestaniem płacenia zobowiązania, ewentualnie karą umowną. W przypadku leasingu tak nie jest. Pomimo zakończenia umowy leasingobiorca jest zobowiązany do spłaty wszystkich rat leasingowych mimo, że nie korzysta już z leasingowanego auta – należy je niezwłocznie zwrócić. Zgodnie z art. 709.15 K.c. w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy kwotę tę należy pomniejszyć o wartość odebranej rzeczy, i inne korzyści jakie wynikły z faktu odzyskania możliwości decydowania o odzyskanej rzeczy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2011 r., sygn. akt I CSK 715/2010, jak również wyrok z dnia 9 września 2010 r., sygn. akt I CSK 641/2009). Orzecznictwo Sadu Najwyższego jest w tym przypadku korzystniejsze dla korzystającego, warto zatem pilnować kwestii związanych z rozliczeniem koniecznej do spłaty kwoty.

Kolejną istotną sprawa jest kara umowna. W odniesieniu do leasingu można ją nałożyć jedynie w przypadku braku zwrotu lub znaczących opóźnień w zwrocie leasingowanej rzeczy, czyli w tym przypadku ciągnika, naczepy, czy przyczepy. Mowa zatem o zobowiązaniu niepieniężnym (art. 483 § 1 K.c.). Kary takiej nie można ustanowić w odniesieniu do zobowiązania pieniężnego, czyli do spłaty należnych rat leasingowych.

Leasing? Kradzież, zniszczenie auta, co dalej?

Art. 709.5 § 1 mówi, że jeśli nastąpi utrata rzeczy na skutek okoliczności niezależnych od finansującego, umowa leasingu wygasa. Uściślić należy, że w omawianym przypadku będą to takie okoliczności jak: kradzież oraz całkowite zniszczenie auta w wyniku wypadku. Również w takich sytuacjach korzystający nie jest zwolniony z uiszczenia należnych rat. Ponieważ samochód musi posiadać ubezpieczenie OC oraz AC, wielkość rat może być pomniejszona o kwotę należnego odszkodowania, ale ze względu na to, że korzystający nie jest właścicielem auta, środki z ubezpieczenia nie trafiają do niego, a do właściciela samochodu. Ponieważ leasingowany samochód należy zwrócić, istnieje możliwość uzyskania dodatkowych środków pomniejszających wielkość sumy, którą należy spłacić finansującemu, np. poprzez sprzedaż wraku. Problem pojawia się wtedy, gdy z jakichś powodów ubezpieczyciel odmawia wypłaty środków lub gdy kwota jest zbyt mała, aby pokryć zobowiązanie. Wtedy korzystający musi uregulować zobowiązanie z własnej kieszeni.

W dużo lepszej sytuacji, gdy samochód zostanie skradziony lub ulegnie zniszczeniu, jest korzystający z leasingu operacyjnego. Wysoki wykup jaki jest zazwyczaj ustalany w tego typu umowach sprawia, że raty leasingowe nie są wysokie, a zatem ich utrata nie jest tak dotkliwa w przypadku niekorzystnych zapisów w umowie lub problemów z wypłatą odszkodowania.

Należy też mieć świadomość, że wraz ze stratą pojazdu znika możliwość wliczania kosztów użytkowania do kosztów uzyskania przychodu oraz odliczania VAT. Jeżeli korzystający przed podpisaniem umowy nie dopilnuje kwestii związanych z nieprzewidzianymi wypadkami może się okazać, że w razie wystąpienia takich okoliczności zostanie z całkiem pokaźną stratą. Jak się zatem zabezpieczyć przed takim ryzykiem. Odpowiedzią jest GAP.

Czym jest GAP?

Ubezpieczenie GAP (Guaranteed Asset Protection), czyli ubezpieczenie od kosztów różnicy. Dotyczy zazwyczaj umów leasingowych nowych pojazdów. Można je zawrzeć nawet do 90 dni po podpisaniu umowy, co daje całkiem sporo czasu na podjęcie decyzji. Bardzo przydatne zwłaszcza wtedy, gdy ubezpieczyciel nie chce wypłacić ubezpieczenia. A może się to zdarzyć np.: gdy brak kompletu kluczyków, badania techniczne nie są wykonywane o czasie, czy pojazd poruszał się nocą jedynie na światłach postojowych – warto przy tej okazji sprawdzać warunki AC. Wyróżnia się trzy rodzaje ubezpieczenia GAP:

1. Ubezpieczenie indeksowe: korzystają z niego głównie firmy leasingowe i banki. Bardzo często wykorzystywany, zakłada wypłatę sumy określonej w ogólnych warunkach umowy oraz 15-20% wartości rynkowej auta lub odszkodowania w ramach polisy komunikacyjnej. Będzie to więc zastrzyk gotówki, który można wykorzystać do zawarcia nowej umowy na zakup kolejnego auta.
2. Ubezpieczenie finansowe: korzystają i bankowcy i firmy leasingowe, pokrywa koszt rat leasingowych pozostałych do spłaty po wypłacie ubezpieczenia.
3. Ubezpieczenie fakturowe: zakłada wypłatę różnicy pomiędzy wartością rynkową samochodu w dniu szkody (tę właśnie pokryje Autocasco), a wartością samochodu z faktury, czyli z dnia zakupu.

Warto zastanowić się nad wykupieniem takiego ubezpieczenia. Polisa zawierana jest zazwyczaj na 3 lata, ale maksymalny okres ubezpieczenia wynosi 5-6 lat. Dotyczy aut maksymalnie 4-5 letnich, a wartość samochodu ciężarowego nie powinna przekraczać 500 tys. zł. Jej koszt waha się od kilkunastu do kilkuset zł miesięcznie. Składkę można zapłacić z góry lub rozłożyć na miesięczne raty.

Podstawy prawne leasingu pojazdów

Leasing w polskim prawodawstwie regulowany jest przez:

• Kodeks Cywilny (Tytuł VII) (tytuł dodany 26.07.2000; Dz.U. z 2000 Nr 74 pozycja 857)
• Ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15.02.1992r. (tekst jednolity Dz.U. z 2000 Nr 54 poz.654 z późniejszymi zmianami – Rozdział 4a)
• Ustawę o podatku VAT (Dz.U. z 2004 Nr 54 poz. 535 z późniejszymi zmianami)
• Ustawę o rachunkowości (art. 3 ust. 4) (Dz.U. z 1994 Nr 121 poz. 591 z późniejszymi zmianami)

Podsumowanie.

Niewątpliwie leasing jest bardzo ciekawym i często wykorzystywanym źródłem pozyskiwania środków inwestycyjnych. Ma wiele nieocenionych zalet, ale jak zawsze przy podejmowaniu różnego typu zobowiązań należy uważnie prześledzi umowę i zastanowić się, które rozwiązanie jest najkorzystniejsze. Ostatecznie firm leasingowych oferujących swoje usługi jest na rynku spora ilość i wachlarz propozycji pozwoli wybrać taką, która w danym momencie jest najbardziej dopasowana.

Zapisz

Zapisz

Zapisz