Zakres polisy OCS?

Polscy spedytorzy prawie w większości posiadają standardowe polisy OCS. Przedmiotem ubezpieczenia jest w tym przypadku objęta odpowiedzialność cywilna spedytora za szkody powstałe w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania czynności spedycyjnych w ramach zawartej umowy spedycji. Jednak gro z tych spedytorów nie do końca wie do wykonania jakich czynności w rzeczywistości się zobowiązują i nierzadko okazuje się, że zakres posiadanego przez nich ubezpieczenia nie chroni ich wystarczająco. Na co zatem warto zwrócić uwagę przy wyborze polisy?

Umowa spedycji a kwestia odpowiedzialności!

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym (artykuł od 794 do 804) przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem (z wyjątkiem samego przewozu). Spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie.

Przez wysłanie przesyłki rozumie się przekazanie jej przewoźnikowi w celu dostarczenia odbiorcy. Odbiór to z kolei przyjęcie przesyłki od przewoźnika, któremu zlecono jej przewóz. Jednak spedytor w wielu przypadkach nie ma faktycznie do czynienia z towarem (nie wysyła i nie odbiera przesyłki osobiście). Czynności spedytora polegają raczej na przyjmowaniu zleceń, wyszukiwaniu przewoźników i zawieraniu z nimi umów przewozu, udzielaniu porad w zakresie przygotowania transportu, sporządzaniu i kompletowaniu dokumentów, monitorowaniu spraw związanych z załadunkiem, przeładunkiem czy przewozem towarów oraz ubezpieczeniem ładunku. Zadania te spedytor wykonuje raczej zza swojego biurka. Fakt ten spowodował również to, że nawet w ustawie o transporcie drogowym mamy do czynienia z pośrednikiem przy przewozie rzeczy (nie ze spedytorem).

Spedytor zawierając ze zleceniodawcą umowę spedycji staje się zatem posiadaczem zależnym przesyłki i włada nią zgodnie z tą umową. Wykonuje on wszelkie obowiązki w imieniu zamawiającego i na jego rachunek (chyba, że zamawiający zastrzeże w umowie, że spedytor ma wykonywać obowiązki w imieniu własnym).

Spedytor jest też odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia. Wybór przewoźnika musi być dokonany przy zachowaniu należytej staranności. Brak tej staranności (zlecenie przewozu oszustowi) jest dla zakładów ubezpieczeń równoznaczny z rażącym niedbalstwem. Sankcją umowną za niezachowanie staranności w wyborze przewoźnika jest zazwyczaj brak odpowiedzialności ubezpieczyciela i odmowa wypłaty odszkodowania. Warto zatem zabezpieczyć się na tę ewentualność odpowiednim rozszerzeniem zapisów umowy OC spedytora.

Za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków umownych odpowiedzialność ponosi spedytor (zgodnie z Kodeksem Cywilnym). Spedytorzy często nie wiedzą jednak do czego rzeczywiście zobowiązują się zawierając wspomnianą umowę spedycji. Nie ma bowiem żadnej wykładni prawa, która by to jasno wyjaśniała i nierzadko też nie potrafią dobrać właściwego ubezpieczenia.

Spedytor w roli przewoźnika

Spedytor może także sam dokonać przewozu. W tym wypadku spedytor ma jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika i będzie ponosił on odpowiedzialność na podstawie prawa przewozowego.

Bardzo częste są również sytuacje, gdy spedytor zawiera umowę spedycji, w której deklaruje się do wykonania przewozu, a w rzeczywistości sam tego przewozu nie wykonuje. Wówczas umowa spedycji staje się umową przewozu, a spedytor staje się przewoźnikiem umownym. Niestety także dbałość spedytorów o zawarcie umowy przewozu z przewoźnikiem pozostawia często wiele do życzenia.

Korzystne warunki ubezpieczenia

Spedytorzy chcący skutecznie zabezpieczyć swoją odpowiedzialność cywilną powinni zatem skorzystać z oferty ubezpieczenia, która uwzględnia bardzo szeroki zakres ochrony oraz wysokie sumy gwarancyjne. Wskazane jest aby posiadane OCS było rozszerzone o OC przewoźnika umownego, szkody polegające na utracie towaru wskutek oszustwa, szkody wyrządzone przez Ubezpieczonego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, a także szkody finansowe powstałe w wyniku błędów i uchybień w wykonywaniu czynności spedycyjnych.

Podsumowując

Od spedytora w dużej mierze zależy bezpieczeństwo ładunku oraz interes zleceniodawcy. Odpowiedzialność spedytora kształtuje nie tyle zawarta umowa (spedycji czy przewozu), ale treść zobowiązania wynikająca z zapisów tej umowy.

W niektórych przypadkach zaangażowanie finansowe spedytora może być żadne, w innych już jednak ogromne. Warto zatem zadbać o to by kupując ubezpieczenie OCS właściwie ubezpieczyć tę odpowiedzialność (odpowiedzialność jaką faktycznie ponosi spedytor). I choć na rynku jest wiele ofert i różnego rodzaju produktów, wiele razy okazuje się niestety, że posiadana przez spedytora polisa nie ma wystarczającej ochrony do pokrycia ponoszonej przez niego rzeczywiście odpowiedzialności.