Ceny frachtu rosną, popyt na transport europejski maleje, a kierowców wciąż brakuje – kondycja branży transportowej według IRU
Można już mówić o kryzysie w branży TSL. Jak wynika z danych międzynarodowej organizacji pozarządowej zajmującej się kwestiami transportu IRU, europejski wskaźnik kontraktowych stawek drogowych osiągnął rekordowe 121 punktów w II kwartale 2022 roku, a wskaźnik spotowych stawek drogowych aż 134 punkty. Ale to nie wszystko – inne „rekordy”, jakie padły w tym kwartale, dotyczą inflacji oraz cen paliw. Jak będzie wyglądać branża w III kwartale 2022 roku?
Spis treści:
- Aktualna sytuacja na europejskim rynku transportowym
- Stawki na rynku SPOT w II kwartale 2022 roku w poszczególnych krajach
- Jak wygląda sytuacja w branży w III kwartale 2022 roku?
Aktualna sytuacja na europejskim rynku transportowym
Na skutek niestabilnej sytuacji politycznej i gospodarczej doszło do wzrostu kosztów. Z perspektywy europejskich przewoźników drogowych, oprócz zerwanych łańcuchów dostaw, dużym problemem okazały się wyższe ceny paliw oraz niedobór kierowców zawodowych. Drastyczne spowolnienie możliwości przewozowych doprowadziły do zastojów i uniemożliwiły dalszy rozwój branży. Osłabił się popyt, a więc i produkcja, a stawki poszybowały jeszcze wyżej.
🔵 Inflacja na poziomie 8,6% w czerwcu 2022 roku
Według danych IRU spośród najważniejszych europejskich gospodarek najwyższy wzrost zanotowała Hiszpania (10,2%), następnie Niemcy (7,9%), Francja (5,8%), Włochy (8%), Wielka Brytania (9,1%). Dla porównania, w Polsce w czerwcu indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych wzrósł o 15,5 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku według danych Głównego urzędu Statystycznego.
🔵 Niedobór kierowców zawodowych
Problem, który rzutuje na wszystkie aspekty związane z transportem trwa od dawna i niestety nasila się z każdym kwartałem. Niezależnie od zmian w prawie, wprowadzenia Pakietu Mobilności i poprawy warunków zatrudnienia kierowców, braki w tej grupie zawodowej są ogromne. Jak podaje dyrektor do spraw usług korporacyjnych IRU Vincent Erard, aż 34% procent kierowców stanowią osoby w wieku powyżej 55 lat, gdzie kierowców poniżej 25 roku życia jest zaledwie 7%. COVID-19 i wojna w Ukrainie tylko nasiliła problem – z naszego kraju w marcu 2022 roku wyjechało ponad 30% kierowców zatrudnionych w polskich firmach transportowych. Według IRU w Niemczech kierowcy stanowią 24% pracowników migrujących, a obecne braki to nawet 80 000 wakatów.
🔵 Słabnący popyt na europejski transport drogowy
Jak wynika z analizy European Road Freight Rates Benchmark, opracowywanej co kwartał przez Transport Intellingence, Upply i IRU, europejski wskaźnik kontraktowych drogowych stawek towarowych osiągnął w II kwartale 2022 roku aż 121 punktów, co jest rekordem w porównaniu z ubiegłym rokiem (wzrost o 13,1 punktów). Do gwałtownego wzrostu cen frachtu drogowego doprowadził słabnący popyt, na który z kolei wpłynęła malejąca aktywność największych gospodarek oraz wspomniany już wysoki wskaźnik inflacji. Dodać do tego trzeba wzrost ceny oleju napędowego o 69% w porównaniu ze styczniem tego samego roku oraz inne okoliczności wpływające na działalność przedsiębiorstw i zachowania konsumentów.
Stawki na rynku SPOT w II kwartale 2022 roku w poszczególnych krajach
Po raz pierwszy w analizie European Road Freight Rates Benchmark pojawiły się dane dotyczące rynku kasowego. Według przedstawionych informacji europejski wskaźnik stawek drogowych SPOT osiągnął poziom 134 punktów, co również jest rekordowe w porównaniu z I kwartałem 2022 roku (+11,8 punktów) oraz II kwartałem 2021 roku (+20,1 punktów).
Wzrost stawek na rynku kasowym przeanalizowano na podstawie najpopularniejszych europejskich tras:
- Francja-Hiszpania (w kierunku Paryż/Madryt) – wzrost o 21,2,% w stosunku kwartał do kwartału, czyli prawie dwa razy więcej niż średni wzrost kursów kasowych w całej Europie. Jest to drugi najwyższy wzrost na rynku SPOT w Europie.
- Niemcy-Polska – historycznie największy wzrost na tych trasach (z wyłączeniem kursu z Duisburga do Warszawy) rozpoczął się już po pandemii – rozpędu nabrał po wybuchu wojny w Ukrainie i jej następstwach ekonomicznych. Nie bez znaczenia jest również osłabienie samej branży w obu krajach oraz wprowadzenie Pakietu Mobilności, który ograniczył międzynarodową działalność busów do 3,5 tony o prawie 33%.
- Francja/Wielka Brytania – po Brexicie o 25% osłabił się import towarów z krajów europejskich, a same operacje transportowe pomiędzy oba krajami stały się dużo droższe.
Jak wygląda sytuacja w branży w III kwartale 2022 roku?
Na podstawie analizy IRU dyrektor Upply Thomas Larrieu prognozuje, że wymienione stawki pozostaną raczej na wysokim poziomie. Jego zdaniem, ciągły wzrost cen wywiera na przewoźnikach ogromną presję i zniechęca do podejmowania działań. Dodatkowe koszty, jakie narzuca pakiet mobilności, to według danych IRU nawet 10 tys. zł więcej na jedną ciężarówkę. Niezależnie jednak od kosztów, największym problemem pozostaje brak kierowców zawodowych. Fakt, że kierowców w wieku przedemerytalnym jest aż 34%, a na ich miejsce brakuje chętnych (tylko 7% kierowców do 25 roku życia), jest bardzo niepokojący i wymaga natychmiastowego działania.
Źródła:
https://www.iru.org/news-resources/newsroom/benchmark-european-road-freight-rates-q2-2022-european-road-transport-prices-break-new-records
https://tsl-biznes.pl/transport-drogowy/kryzys-w-branzy-czy-innowacje-moga-wesprzec-transport/
https://40ton.net/iru-o-swiatowym-niedoborze-kierowcow-mlodzi-nie-jezdza-pomimo-bezrobocia/
