Pakiet Fit-for-55 – czy branża TSL ma się czego obawiać?
14 lipca 2021 r. Komisja Europejska ogłosiła „Fit-for-55”, czyli pakiet proponowanych zmian prawnych, których celem jest doprowadzenie do 2030 r. do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55% względem roku 1990.
Co zawiera pakiet Fit-for-55?
Pakiet Fit-for-55 a branża transportowa – na co się przygotować?
Od kiedy Fit-for-55 zacznie obowiązywać w Polsce?
Stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska wobec proponowanych zmian
Co zawiera pakiet Fit-for-55?
Składa się on z 13 wniosków legislacyjnych, dotyczących zarówno wprowadzenia zmian w już istniejących przepisach UE, jak i wdrożenia nowych regulacji.
Nowelizacje i rewizje obejmą: unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), dyrektywę ws. infrastruktury paliw alternatywnych (AFID), rozporządzenie określające normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych, dyrektywę o efektywności energetycznej (EED), rozporządzenie ws. wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESR), rozporządzenie o LULUCF (eng. Land Use, Land Use Change and Forestry), dyrektywę ws. energii odnawialnej (RED) oraz dyrektywę ws. opodatkowania energii.
Komisja Europejska zaproponowała także wprowadzenie Społecznego Funduszu Klimatycznego. Miałby on na celu złagodzenie negatywnych skutków społecznych postulowanych reform poprzez zapewnienie państwom członkowskim dodatkowych środków finansowych przeznaczonych na inwestycje w efektywność energetyczną, nowe systemy ogrzewania i chłodzenia oraz bardziej ekologiczny transport. Fundusz ten, finansowany z wpływów z handlu emisjami paliw dla budownictwa i transportu drogowego, ma zapewnić państwom członkowskim 72,2 mld € środków w latach 2025-2032.
Pakiet Fit-for-55 a branża transportowa – na co się przygotować?
Komisja Europejska zwraca uwagę, że prawie 20% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE pochodzi z transportu drogowego, w dodatku poziom tej emisji przez ostatnie 30 lat znacznie wzrósł. Aby rozwiązać ten problem, pakiet Fit-for-55 narzuci bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych: do 2030 r. średnia emisja z nowych pojazdów ma zostać ograniczona o 55% w stosunku do 1990 r., a do 2035 r. o 100%. Oznacza to, że nowe samochody osobowe oraz lekkie użytkowe rejestrowane od 2035 r. będą musiały być całkowicie bezemisyjne. KE zapowiada również narzucenie na państwa członkowskie obowiązku zainstalowania stacji ładowania samochodów elektrycznych na autostradach co 60 km oraz stacji do tankowania wodoru co 150 km, a także wprowadzenie mechanizmu przyspieszającego wymianę firmowych flot na pojazdy nisko- i zeroemisyjne.
Od kiedy Fit-for-55 zacznie obowiązywać w Polsce?
Stanie się to najwcześniej w 2024 roku. Zanim pakiet wejdzie w życie, konieczne są jeszcze negocjacje z państwami członkowskimi UE, które będą trwały przynajmniej rok.
Stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska wobec proponowanych zmian:
Polska strona podchodzi do pakietu Fit-for-55 dosyć sceptycznie, zapowiadając m.in. sprzeciw wobec wdrożenia nowych regulacji bez uznania roli paliw gazowych jako rozwiązania przejściowego. Nasz rząd zwraca również uwagę na ryzyko wzrostu ubóstwa energetycznego. W komunikacie Ministerstwa Klimatu i Środowiska możemy przeczytać m.in.:
[…] mamy bardzo poważne wątpliwości wobec zasadności i skuteczności wprowadzenia systemu handlu uprawnieniami dla transportu i budynków. Takie rozwiązanie, bez wprowadzenia odpowiednich mechanizmów zabezpieczających może uderzyć w najbiedniejsze grupy społeczne dotknięte ubóstwem energetycznym. […] Od wielu lat konsekwentnie podkreślamy, iż transformacja klimatyczna musi być sprawiedliwa i nie może pogarszać warunków ekonomicznych w określonych regionach lub grupach społecznych. Ponadto, transformacja taka nie może być skutecznie realizowana bez poparcia społecznego. Z tego względu Polska będzie szukać alternatywnych rozwiązań dla takiego systemu lub środków łagodzących skutki jego wprowadzenia.
Brakuje również uznania roli gazu jako paliwa przejściowego w zaproponowanych przez KE funduszach. Dla Polski to kluczowe paliwo przejściowe stanowiące niezbędną część sprawiedliwej transformacji energetycznej. Specyficzna rola gazu powinna być uznana w szczególności w Taksonomii. Polska nie widzi możliwości wdrożenia celu bez uznania roli gazu na tym etapie przejściowym.[…]
Można się zatem spodziewać, że wspomniane negocjacje na linii Polska – UE będą przebiegały burzliwie, podobnie jak miało to miejsce w przypadku Pakietu Mobilności. Pytanie tylko, czy z analogicznym skutkiem…
Źródła:
https://www.pb.pl/zielona-ciezarowka-daje-rade-1127470
https://biznesalert.pl/raport-pakiet-klimatyczny-fot-for-55-prawo-klimatyczne-oze-energetyka/
https://300gospodarka.pl/explainer/fit-for-55-co-to-jest
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX:52021PC0556
https://www.gov.pl/web/klimat/komunikat-dotyczacy-pakietu-fit-for-55
Grafika: ©malp – stock.adobe.com
