Czy firmy zatrudniające cudzoziemców mogą liczyć na korzystne zmiany w przepisach?

Zatrudnianie obcokrajowców w transporcie – możliwe korzystne zmiany?

1. Branża TSL jest atrakcyjna dla zagranicznych pracowników
2. Co rosnący odsetek cudzoziemców w granicach RP oznacza dla polskich pracodawców?
3. Jak można uprościć procedurę zatrudniania cudzoziemców?
4. Jakie korzyści dla pracodawców mogą przynieść postulowane zmiany?

Nie maleje liczba wakatów w przedsiębiorstwach związanych z transportem. Nie jest tajemnicą, że branża TSL coraz częściej boryka się z brakiem rąk do pracy. Wyjście z tej sytuacji może stanowić imigracja zarobkowa do naszego kraju, głównie obywateli państw Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Wielu pracodawców chętniej zatrudniałoby cudzoziemców, gdyby nie przeszkody administracyjne, a przede wszystkim związane z nimi czas i koszty. Dzięki inicjatywie dwóch instytucji – Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP) oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) – pojawiło się jednak światełko w tunelu, a konkretne propozycje uproszczenia procedury zatrudniania obcokrajowców trafiły już do polskiego rządu.

1. Branża TSL jest atrakcyjna dla zagranicznych pracowników

Jak wynika z danych GUS, pomiędzy 2015 a 2018 rokiem liczba wydanych zezwoleń na pracę dla cudzoziemców wzrosła z 65786 do 328768, a więc niemal pięciokrotnie. Najczęściej uzyskującą je grupą narodową są obywatele Ukrainy (co nie powinno dziwić, bowiem wg GUS w 2016 roku pełnoletni Ukraińcy stanowili 61,2% wszystkich dorosłych cudzoziemców mieszkających w Polsce). Około 2/3 obcokrajowców w naszym kraju ma status osoby pracującej, przy czym wielu z nich znajduje zatrudnienie w branży TSL. GUS wskazuje transport i gospodarkę magazynową jako jedną z najczęściej wybieranych przez cudzoziemców gałęzi rynku pracy.
Notabene tendencja ta nie dotyczy wyłącznie Polski. Według najnowszego raportu BAG (Federalnego Urzędu ds. Transportu Drogowego w Niemczech) 20,7% kierowców zawodowych zatrudnionych u naszych zachodnich sąsiadów stanowią obcokrajowcy.

2. Co rosnący odsetek cudzoziemców oznacza dla polskich pracodawców z branży TSL?

Imigracja zarobkowa – głównie z krajów Europy Wschodniej, choć nie tylko – może stanowić remedium na braki kadrowe wśród kierowców zawodowych, z którymi coraz dotkliwiej borykają się rodzime firmy z branży transportowej. Aby tak się stało, konieczne wydają się jednak zmiany w przepisach, ułatwiające zatrudnianie osób nieposiadających polskiego obywatelstwa. Nie jest tajemnicą, że polska biurokracja stanowi barierę w przyjmowaniu do pracy obcokrajowców, co pośrednio przekłada się na trudności w obsadzeniu wakatów.

3. Jak można uprościć procedurę zatrudniania cudzoziemców?

• Z postulatami zreformowania zasad zatrudniania obywateli innych państw zwróciły się do polskiego rządu Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE). Proponowane nowe rozwiązania miałyby polegać przede wszystkim na:
• Wzmocnieniu kadrowym Urzędów Wojewódzkich, polegającym na utworzeniu nowych stanowisk przeznaczonych do obsługi obcokrajowców i ich spraw;
• Utworzeniu dostępu cudzoziemców do historii dotyczących ich oświadczeń o zatrudnieniu w systemie ePUAP; dzięki otrzymanemu numerowi PESEL obcokrajowcy mogliby założyć profil zaufany, umożliwiający śledzenie statusu dotyczących ich dokumentów. Przez ePUAP cudzoziemcy mogliby również składać wnioski o zezwolenie na pobyt, co uprościłoby i przyspieszyło procedurę jego otrzymania;
• Automatycznej weryfikacji wniosków o rejestrację oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi; FPP i CALPE postulują umożliwienie pracodawcom samodzielnej weryfikacji możliwości zatrudnienia cudzoziemca na podstawie oświadczenia już w trakcie składania wniosku o wpisanie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy do ewidencji oświadczeń;
• Zniesieniu konieczności rejestrowania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w przypadku zmiany pracy na podobną, tzn. w ramach jednego kodu zawodu;
• Ograniczeniu stosowania tzw. testu rynku pracy w przypadku obywateli krajów objętych już ułatwieniami w zatrudnieniu: Armenii, Białorusi, Gruzji, Rosji oraz Ukrainy;
• Uznaniu pracy za legalną po upływie okresu ważności oświadczenia, bez względu na to, czy cudzoziemiec uprzednio (przez okres 3 miesięcy) był zatrudniony na podstawie umowy o pracę czy cywilnoprawnej;
• Zniesieniu lub ograniczeniu obowiązku uzyskania nowego zezwolenia na pracę lub na pobyt i pracę w przypadku zaoferowania cudzoziemcowi innego, podobnego stanowiska pracy w ramach struktury danej firmy (np. awansu);
• Wydaniu przez odpowiednie organy (tj. MSWiA oraz MRPiPS) jednolitych wytycznych dla wszystkich urzędów w zakresie:
  • składania tzw. oświadczenia o niekaralności podmiotu zatrudniającego,
    o wniosku o wydanie zezwolenia na pracę,
  • wymaganych załączników do wniosków,
  • braku obowiązku przedłożenia oryginału dokumentów do wglądu,
  • braku obowiązku przedłożenia oryginałów informacji starosty.

(źródło:http://www.federacjaprzedsiebiorcow.pl/?lang=pl&page=komunikaty_fpp&year=2019&month=11&id=199)

4. Jakie korzyści dla pracodawców mogą przynieść postulowane zmiany?

Najbardziej zauważalną zaletą tych rozwiązań byłoby odbiurokratyzowanie procedury zatrudniania obcokrajowców oraz ewentualnego przesuwania ich na inne stanowiska w ramach tej samej firmy. Skrócenie czasu oczekiwania na potrzebne dokumenty umożliwiłoby również zdynamizowanie rynku pracy i być może ułatwiłoby otwarcie się kolejnych przedsiębiorstw na pracowników zagranicznych. Przedsiębiorca nie ponosiłby także niepotrzebnych kosztów związanych z weryfikacją wniosku o rejestrację oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

Źródła:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/opracowania/zezwolenia-na-prace-cudzoziemcow-w-polsce-w-2018-r-,18,2.html
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/zatrudnienie-i-wynagrodzenia-w-gospodarce-narodowej-w-2018-roku,1,33.html
http://www.federacjaprzedsiebiorcow.pl/?lang=pl&page=komunikaty_fpp&year=2019&month=11&id=199
https://etransport.pl/wiadomosc,59451,potrzeba_zmian_w_zatrudnianiu_cudzoziemcow.html
https://truckfocus.pl/nowosci/46980/bariery-w-zatrudnianiu-cudzoziemcow-hamuja-transport