OPWS co to i po co?

Spedycja to szereg działań wymaganych przy transporcie ładunków. Przede wszystkim czynności te polegają na przygotowaniu dostawy, przetransportowaniu ładunku i/lub jego odbiorze, za odpowiednią opłatą. Przy zawieraniu umów spedycji obowiązuje kodeks cywilny, jednak istnieje także inny umowny wzorzec, stosowany coraz częściej przez spedytorów w naszym kraju. Jest to tzw. OPWS, czyli Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne. Stosuje się je w przypadku porozumienia się stron. Wzór umowy musi zostać dostarczony przed zawarciem umowy. Jak to jednak wszystko funkcjonuje w praktyce i komu służy najbardziej?

Polska Izba Spedycji i Logistyki

Polska Izba Spedycji i Logistyki z siedzibą w Gdyni, zrzesza przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, polegającą na świadczeniu krajowych oraz międzynarodowych usług spedycyjnych, logistycznych, przewozowych, agencji celnych oraz innych związanych z obsługą obrotu towarowego. Izba została powołana w celu ochrony praw i reprezentowania interesów swoich członków wobec organów władzy i administracji państwowej, organów samorządu terytorialnego oraz wobec międzynarodowych organizacji spedytorów, załadowców, przewoźników lub innych, których działalność dotyczy sfery zainteresowań zawodowych członków. Oprócz tego PISiL ma za zadanie zapewnienie swoim członkom dostępu do informacji krajowych i międzynarodowych oraz organizowanie szkoleń, sympozjów, konferencji i kongresów.

To właśnie Polska Izba Spedycji i Logistyki opracowuje Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne. Ich ostatnia aktualizacja nastąpiła uchwałą nr 1/01/2010 Rady z dnia 14 stycznia 2010r.

Regulacje

OPWS składa się z 31 paragrafów. OPWS określa prawa i obowiązki stron umowy spedycji, jednak należy pamiętać, że nie są one przepisem prawnym i nie stanowią źródła prawa. W niektórych przypadkach regulacje OPWS są wręcz sprzeczne z Kodeksem Cywilnym czy CMR. Niektóre regulacje należałoby uznać nawet za niezgodne z prawem i nieobowiązujące. OPWS stosuje się w stosunkach pomiędzy spedytorem, a jego zleceniodawcą. Jeśli w umowie spedycji będzie występował spedytor zastępczy, to warunki te obowiązują także jego i zleceniodawcę osoby, która udzieliła spedytorowi zastępczemu zlecenie (jeśli przynajmniej jedna ze stron jest członkiem PISiL). OPWS zawiera najważniejsze definicje, przepisy ogólne, określenie powinności spedytora w związku ze świadczeniem przez niego usług spedycji i zawieraniem umów spedycji, a także regulują one zakres odpowiedzialność spedytora za szkodę powstałą w związku z organizacją przewozu towarów.

Postanowienia OPWS nie mają jedynie zastosowania do spedycji pieniędzy, dzieł sztuki i szczątków ludzkich.

Przywileje spedytorów

OPWS dość mocno ogranicza odpowiedzialność spedytora np. spedytor nie odpowiada za przesyłki wartościowe i towary niebezpieczne, jeżeli nie zostały one zadeklarowane i zaakceptowane przez spedytora w zawartej umowie. OPWS wyklucza także odpowiedzialność spedytora za szkodę inną niż rzeczywista strata. Wyłącza również odpowiedzialność spedytora za szkodę wynikającą z udziału lub zaniechania osób, z którymi spedytor nie pozostaje w stosunkach umownych. Dodatkowo odpowiedzialność spedytora w każdym wypadku ograniczona jest do kwoty 2 SDR za kg, nie więcej jednak niż 50.000 SDR za zdarzenie. OPWS daje spedytorowi szerokie prawo do wynagrodzenia za wykonane usługi oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków. Gwarantuje także duży poziom zabezpieczeń spedytora, któremu przysługuje np. prawo zatrzymania przesyłki i dokumentów do czasu uregulowania należności dla spedytora.

Z dokładnymi warunkami OPWS można zapoznać się na stronach internetowych Polskiej Izby Spedycji i Logistyki: www.pisil.pl

Podsumowując

Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne mają charakter fakultatywny tzn. mają zastosowanie jeśli obie strony tak postanowiły. OPWS są bardzo korzystne z punktu widzenia spedytora. Można powiedzieć, że jest to wręcz akt jednostronny i bardzo sprzyja interesom spedytorów. OPWS mogą nawet zmieniać postanowienia kodeksowe co do odpowiedzialności spedytora.